Mühərrik yağlarının üzərindəki yer alan 5W-40, 10W-40 və s. kimi rəqəmlər və hərflərinin mənasından və bu məlumatlara əsasən mühərrik yağlarını necə seçmək lazım olduğundan bu bloq yazımızda sizə danışacağıq.
Motor, yəni mühərrik yağları 3 cür olur:
- Mineral tərkibli
- Yarı-sintetik
- Tam sintetik
1. Sintetik mühərrik yağları
Bu bloqda biz sintetik yağların qablaşdırılmanın üzərindəki hərflər və rəqəmlər haqqında məlumatlara baxacağıq. Çünki müasir avtomobillərin əksəriyyəti məhz tam sintetik mühərrik yağlar ilə işləyir. Əlavə olaraq qeyd edək ki, mühərrik yağları mövsümlük və həmçinin, bütün mövsümlük olur.
Mağazalarda satılan motor yağlarının əksəriyyəti bütün movsümlükdür, çünki bu yağlar daha praktikdirlər.
Mühərrik yağlarının özlülük klassifikasiyası SAE adlı beynəlxalq standartı ilə ölçülür: 5W-30, 5W-40, 10W-40 və s. Qutunun üzərində iki ədədin ayri-ayrı göstərilməsi bizə yağın bütün mövsümlük olduğunu bildirir.
Məsələn, qış üçün nəzərdə tutulmuş motor yağlarının üzərində bir rəqəm və “W” hərfi olur (10W), W – winter (“winter” ingilis dilindən tərcümədə “qış” deməkdir). Bu da həmin yağın bütün mövsümlük deyil, sadəcə bir mövsümlük olduğunu göstərir.
Yay üçün nəzərdə tutulmuş yağların üzərində isə sadəcə rəqəm olur, məsələn: 10, 15 və s.
2. Bütün mövsümlük yağlar
Bütün mövsümlük yağlarda isə birinci rəqəm (məsələn, “5W-40” yazsındakı “5” rəqəmi) nə qədər azdırsa, bir o qədər də soyuq havada “cold start” zamanı yağ daha tez mühərrikdə lazım olan yerləri yağlayacaq və nəticədə quru sürtünmənin qarşısını alacaq. "Сold start" - soyuq motoru işə salan zamanına deyilir.
Adətən, mühərrikə ən çox yük “cold start” zamanı düşür. Millisaniyə yetərlidir ki, silindir divarlarına iz düşsün. Bu isə yağ yemə və s. kimi böyük problemlər yaradacaq. Ona görə yağın düzgün seçimi vacib bir məqamdır.
3. Motor, yəni mühərrik yağların üzərindəki rəqəm və hərflər nə deməkdir?
Məsələn, 5W-40 mühərrik yağının üzərindəki, "5" onun daha az özlülüyünə malik olduğunu və daha yüksək sayda qalın yağla (məsələn, 10W-40) müqayisədə aşağı temperaturda daha yaxşı axacağını göstərir.
"40" işarəsi isə yağın 100°C-də 40 sentistok (cSt) özlülüyünə malik olduğunu göstərir və bu, "orta" özlülüklü yağ hesab olunur. Bu o deməkdir ki, yağ daha yüksək temperaturda mühərrik komponentləri üçün adekvat yağlama və qoruma təmin edə biləcək. İkinci rəqəm 100 dərəcəyə çatdıqda yağın özlülüyünün dəyişmə diapazonunu bizə bildirir, yəni bu rəqəm qalxdıqca yağın özlülüyü də qalxır.
! Qeyd: Özlülük mühərrik yağının axmağa qarşı müqavimətinin ölçüsüdür. Başqa sözlə desək, bu, yağın qalınlığıdır ki, onun mühərrikdə sirkulyasiya etmək və onun komponentlərini yağlamaq qabiliyyətinə təsir göstərir.
Bunlardan əlavə, istehsalçı icazəsi, yənı “dopusk” da vacib amillərdəndir. “Dopusk”-un sizin avtomobilinizin mühərriyinə uyğun olmasına mütləq diqqət yetirmək lazımdır. Məsəslən, LL01 və s.
Onu da qeyd edək ki, istehsalçının sertifikasiyasını keçmiş (yəni “approved”) yazılan yağları almaq məsləhət görülür.
4. Mühərrik yağı hansı aralıqda dəyişdirilməlidir?
Mühərrik yağı nə qədər keyfiyyətli olsa da, onun da istifadə müddəti var. Keyfiyyətli yağ töküb 15-20 min km yürüşdən bir dəyişmək də avtomobil üçün fəsadlar törədə bilər. Daim uzun məsafəli yollarda, həmçinin yüksək sürətlə sürürsünüzsə maksimum 10 000 km yürüşdən yağı dəyişmək məsləhət görülür. Şəhər içi sürürsüzsə tıxaclarda və ya işıqforlarda dayandığınız vaxt soyutma yaxşı getmir və nəticə olaraq yağ çox “yeyilir”, ona görə də maksimum 7 000 km sonra artıq yağı dəyişmək lazim olur.
Əgər avtomobiliniz yağ yeyirsə və sizə hansısa usta və ya servislər 5W-40-dan 10W-40-a keçmək məsləhət görürsə qətiyyən etməyin. Mühərrik həddindən artıq yağ yeyirsə onu təmirə aparmaq lazımdır. İstehsalçı tərəfindən nəzərdə tutulmamış parametrlərdə yağ tökməklə mühəriyyə daha da ziyan etmiş olacaqsınız. Əgər istehsalçı 5W-30 yağının istifadəsini qeyd edibsə bu o deməkdir ki, elə o yağ da tökülməlidir, 10W-40 və ya digərləri yox. Və ümumiyyətlə çalışın mühərrik yağını güvənli yerlərdən əldə edəsiz, çünki saxta yağların sayı həddindən artıq çoxdur.
Beləliklə, bu bloqda sizə mühərrik yağı qablaşdırmasının üzərindəki hərf və rəqəmlərin nə demək olduğunu söylədik. Ümidvarıq ki, məlumat faydalı oldu və bəzi suallarınızı vurğulaya bildik. Və sonda, bütün avtomobil sahiblərinə yağı vaxtında dəyişməyi, həmçinin avtomobilinizin istehsalçısının tövsiyə etdiyi yağdan istifadə etməyi tövsiyə edirik.
Avtomobilinizə qulluq, ehtiyat hissələri və digər mövzular üçün bizi daim izləmədə qalın. Son olaraq isə özünüzə və avtomobilinizə yaxşı baxın!
